Kur Farkı Faturası Nedir? Nasıl Düzenlenir?

Ticari faaliyetlerin belgelenmesi için kesilen faturaların türü, satışın niteliğine bağlı olarak değişebilir. Bu durumun ortaya çıktığı fatura türlerinden biri ise kur farkı faturasıdır. Kur farkı faturası, ürün veya hizmet niteliğine göre değil, ödemenin alındığı para birimine göre şekillenir. Peki, kur farkı nedir ve kur farkı faturası neden düzenlenir? 

Kur Farkı Nedir?

Kur farkı, iki farklı ülkeye ait para birimlerinin alım satım işlemlerinde yarattığı fiyat farkıdır. Bu tanımdaki kur, iki farklı para birimi arasındaki değişim oranını ifade eder. 

Kur Farkı Faturası Nedir?

Kur farkı faturası, dövizli faturaların düzenlenme tarihi ile tahsilat tarihi arasında ortaya çıkan döviz kuru farkı için kesilen faturadır. Kur farkı faturasının hukuki dayanağı ise Katma Değer Vergisi (KDV) Kanunu’nun 24. maddesidir. Bu maddede kur farkı, matraha dahil unsurlar arasında gösterilir. Dolayısıyla faturada döviz kuru farkı oluşması durumunda da vergilendirme yapılır ve fatura da buna bağlı olarak düzenlenir. Kur farkı faturasında vergi uygulamaları ise Katma Değer Vergisi (KDV) Genel Uygulama Tebliği esaslarına göre yapılır. 

Kur Farkı Faturasını Kim Düzenler?

Kur farkı faturası düzenleme sorumluluğun kimde olduğu, farkın hangi yönde olduğuna göre değişir. Faturayı, oluşan farktan dolayı TL bazında artıda olan taraf keser. Örneğin kur yükseldiğinde satıcı, TL bazında fatura tutarından daha yüksek tutarda tahsilat yapmış olur. Bu durumda faturayı satıcı keser. Tam tersi bir durumda ise ödenen tutar, fatura tutarının altında kalır ve faturayı alıcı tarafın kesmesi gerekir.  

Kur Farkı Faturası Hangi Durumlarda Düzenlenir?

Kur farkı faturası, dövizli satışlar için kesilen faturanın tutarı ile tahsil edilen tutar arasında fark olduğunda kesilir. Faturada kur farkı, genellikle ödemenin ileri bir tarihte alınmasıyla ortaya çıkar. Örneğin satıcı, dolar veya euro gibi yabancı para birimleri ile fiyatlandırdığı bir ürün sattığında, ödeme için müşterisine 1 ay zaman verebilir. Ülkemizde dalgalı kur politikası aktif olduğu için aradan geçen 1 aylık sürede, faturada yazan tutarın TL karşılığı ile tahsil edilen tutarın TL karşılığı farklı olabilir. Aradaki farkın vergilendirilebilmesi için de kur farkı faturası düzenlenir.  

Kur Farkı Faturası Nasıl Düzenlenir?

Kur farkı faturaları, genel olarak normal fatura ile aynı şekilde kesilir. Sadece birkaç detaya dikkat edilmesi gerekir. Bunların başında, faturanın TL cinsinden düzenlenmesi gelir. Oluşan fark yabancı para biriminden kaynaklanıyor olsa da kur farkı faturasında TL tutarlara yer verilmelidir.  

Faturanın KDV’si de kur farkına sebebiyet veren satış faturasına göre değil, aradaki kur farkının tutarına göre hesaplanıp yazılmalıdır. KDV oranı ise satış faturasındaki ürün veya hizmetin dahil olduğu oran ile aynı olmalıdır. Ayrıca kur farkı faturası, alıcının mükellefiyet durumuna göre e-Fatura veya e-Arşiv Fatura olarak kesilmelidir. Faturanın açıklama bölümüne “kur farkı faturası” ibaresinin eklenmesi de kur farkı fatura kesme kuralları arasındadır.

Kur Farkı Faturası Kaydı Nasıl Yapılır?

Kur farkı faturasının muhasebe kaydı, ilgili tutarın TL karşılığına göre yapılır. Aynı zamanda tutarın döviz cinsinden karşılığı da kur farkı muhasebe hesaplarında belirtilmelidir. Kur farkı fatura kaydı ile fatura ve tahsilat tutarı arasındaki fark da net bir şekilde görülmüş olur. Buna ek olarak ortaya çıkan farkın artı olması durumunda kur farkı gelir hesaplarına, eksi olması durumunda ise kur farkı gider hesaplarına kayıt yapılır.  

Kur Farkı Faturası ile İlgili Sıkça Sorulan Sorular

Kur farkı ile ilgili fatura düzenleme ipuçları verdiğimize göre detaylı bilgiler için konu hakkındaki sık sorulan sorulara bakabiliriz.  

Kur Farkı Faturası Kesmek Zorunlu mudur?

Kur farkı faturası kesmek zorunludur. Kur farkı düzenleme zorunluluğu, 2019 yılında çıkan Vergi Kanunları ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun kapsamında yürürlüğe girmiştir.  

Kur Farkı Faturası Kesilmezse Ne Olur?

Fatura ve tahsilat tutarları arasında kur farkı olmasına rağmen kur farkı faturasının kesilmemesi durumunda özel usulsüzlük cezası kesilir. Cezanın tutarı, 2024 yılı için, her bir fatura için 10.000 TL’den az olmamak üzere, faturaya yazılması gereken tutarın %10’u olarak hesaplanır.  

Faturada Kur Farkı Nasıl Hesaplanır?

Faturada kur farkı hesaplaması yapılırken, faturadaki tutarının fatura tarihindeki TL karşılığından, tahsilat tarihindeki TL karşılığı çıkarılır. Sonucun artı veya eksi olması dikkate alınarak kur farkı faturası kesilir.  

Kur Farkına Fatura Kesilir mi?

Yasal mevzuatlara göre satış ve tahsilatlarda oluşan kur farkları için fatura kesilmesi gerekir. Bu faturanın amacı, kur farkından doğan gelir veya giderlerin vergi matrahına dahil edilebilmesidir. 

Kur Farkı Faturası KDV Oranı Nedir? 

Kur farkı faturasında KDV oranı, satılan ürün ve hizmetin cinsine göre belirlenir. Ülkemizde ürün ve hizmet türüne bağlı olarak değişen %1, %10 ve %20’lik KDV oranları vardır. Dolayısıyla kur farkı faturalarındaki KDV oranları da bunlardan biri olabilir.  

Kur Farkı Faturasında KDV Nasıl Hesaplanır?

Kur farkı faturası KDV hesaplama işlemi, satış faturasında belirtilen KDV oranına göre hesaplanır. Fatura ve tahsilat tutarları arasındaki kur farkının; ürün grubuna göre %1’i, %10’u veya %20’si alınarak KDV olarak faturaya eklenmesi gerekir. Örneğin, Fatura ve tahsilat tutarları arasındaki toplam kur farkı 2.500 TL ise, kur farkı faturası KDV dahil 2.500 TL olarak kesilmelidir. 

Kur Farkı Nasıl Talep Edilir?

Kur farkı talep etmek için taraflar arasındaki satış sözleşmesinin yabancı para birimi üzerinden yapılması veya sözleşme içerisinde kur farkının talep edilebileceğine dair bir madde olması gerekir. Sözleşme kapsamında satıcı taraf, kur farkından dolayı zarar etmesi halinde aradaki farkı alıcıdan talep edebilir. Alıcı ise sözleşme esaslarına göre farkı ödemekle yükümlü olur.  

Kur Farkı Faturası Hangi Hesaba İşlenir?

Muhasebe işlemlerinde kur farkı, gelir veya gider hesaplarına işlenebilir. Bu durum için belirleyici olan detay, farkın artı veya eksi olmasıdır. Artı farklar kur farkı gelirleri, eksi farklar ise kur farkı giderleri hesabına yazılır.   

Kur Farkı Faturalarında Tevkifat Olur mu?

Tevkifatlı fatura kesilerek yapılan dövizli satışların kur farkı faturası da tevkifatlı kesilebilir. Tevkifatlı kur farkı faturasında oranlar da satış faturası ile tutarlı olmalıdır.