e-Beyanname Nedir? Nasıl Düzenlenir?

Dijitalleşmeyle birlikte özellikle iş hayatında birçok işlem ve uygulama online platformlarda gerçekleştirilebilir. Dijital dönüşümün bir parçası olan e-beyanname uygulaması da vergi süreçlerinin, kâğıt gerektirmeksizin online olarak hazırlandığı ve vergi dairelerine iletildiği bir sistemdir. Siz de “e-beyanname nasıl verilir?” ve “e-Beyanname nasıl hazırlanır?” gibi sorularının yanıtları için detaylara göz atabilirsiniz.

E-Beyanname Nedir?

Vergi mükellefi olan kurumlar ya da kişiler, vergi hesaplamaları ve sürecin işleyişinin sağlanabilmesi için vergi dairelerine bildirmek zorunda olduğu evraklar mevcuttur. Türkiye'de uygulanan vergi sisteminde çok kilit bir role sahip olan ve belge statüsündeki beyannameler, vergi ödemelerinin teyit edilmesi amacını taşır. Klasik usulde beyannameler, farklı amaçlarla ve süreçlere ilişkin hazırlanan fiziki evraklar olarak hazırlanarak vergi dairelerine ya da ilgili kamu kuruluşlarına teslim edilir. e-Beyanname sistemi ise beyannamelerin dijital ortamda hazırlanarak vergi dairesine online olarak iletildiği uygulamaya verilen isimdir.

E-Beyanname Ne İşe Yarar?

Kurumların iş süreçlerinin dijitalleşmesine katkı sağlayan uygulamalardan biri olan e-beyanname, vergi dairelerine gönderilmesi gereken evrakları bilgisayar ortamında hazırlanmasını olanaklı kılar. Online olarak dilediğiniz yerden ve zamandan bağımsız olarak düzenlediğiniz e-beyannameler, elektronik ortamda vergi dairesine gönderilebilir. Böylece gerek vergi daireleri gerekse beyanname hazırlayan işletmeler için süreç basitleşirken çok ciddi anlamda zaman ve emek tasarrufu sağlanır. Evrakların fiziksel olarak hazırlanmasını ve vergi dairelerine ulaştırılması yerine bu işlemlerin çok daha kısa sürede online olarak gerçekleştirilmesi bakımından vergi sürecinin tüm paydaşları için önemli avantajları da beraberinde getirir.

E-Beyanname Nasıl Hazırlanır?

e-beyanname için gerekli uygulamaları bilgisayarınıza kurulduktan sonra e-beyanname hazırlamaya başlayabilirsiniz. GİB tarafından geliştirilen Beyanname Düzenleme Programı, e-beyanname hazırlama sürecinde ihtiyacınız olan tüm ara yüzleri sizlere sunar. Bu ara yüzleri kullanarak gereken bilgileri eksiksiz ve doğru bir şekilde girdikten sonra e-beyanname dokümanı Gelir İdaresi Başkanlığı'nın internet sitesine yüklemeye hazır hale gelir.

GİB internet sitesine kullanıcı adınız ve şifre ile giriş yaparak Beyanname Düzenleme Programı yardımıyla dosya halinde paketlediğiniz e-beyanname platforma yüklenir. Bu işlem neticesinde GİB e-Beyanname iletme işlemi tamamlanmış olur. Geriye sadece e-Beyanname dosyanızın vergi dairesi tarafından incelenmesi ve bir hata, eksiklik yoksa onaylanması kalır.

E-Beyanname Nasıl Düzenlenir?

E-beyanname düzenleme sürecinin fiziki olarak kâğıt üzerinde düzenlenen beyannameden herhangi bir farkı yoktur. Hazırlamak istediğiniz beyanname türünü Beyanname Düzenleme Programı üzerinden seçerek sizden istenen bilgileri elektronik ortamdaki forma girmeniz yeterlidir. Beyanname Düzenleme Programı, bilgisayarınıza yüklendikten sonra e-Beyanname düzenleme işlemi esnasında internet bağlantısına da ihtiyacınız yoktur. Programa veri girişinin ardından e-Beyanname belgesini bir çıktı şeklinde bilgisayarınıza kaydetmeniz gerekir. Daha sonrasında kaydettiğiniz bu dokümanı, GİB’in e-beyanname sayfasına (ebeyanname.gib.gov.tr) girerek e-beyanname giriş sekmesi üzerinden bağlandığınız portale yüklemelisiniz. GİB’e e-beyanname dokümanını iletebilmek için internete bağlı olmanız gerekir.

E-Beyanname Başvurusu Nasıl Yapılır?

E-beyanname başvurusu yapmak ve beyannamelerini elektronik ortamda oluşturmak isteyen kurumların Gelir İdaresi Başkanlığı'nın internet sitesindeki ‘Elektronik Beyanname Gönderme Aracılık Yetkisi Talep Formu’ doldurması gerekir. İstenen bilgilerin eksiksiz ve doğru bir şekilde doldurulduğu form Gelir İdaresi Başkanlığı'na teslim edilir. Başvurunun onaylanmasının ardından GİB'in internet sitesindeki beyanname düzenleme programları olarak bilinen yazılımları (Java Runtime Environment, Beyanname Düzenleme Programı ve Adobe Acrobat Reader) bilgisayarınıza indirerek e-Beyanname düzenlemeye başlayabilirsiniz.

E-Beyanname Kullanmanın Avantajları Nelerdir?

E-beyanname sisteminin, vergi süreci içerisindeki tüm paydaşlarına sağladığı çeşitli avantajları şöyle özetleyebiliriz:

• E-beyannameler, online ortamda hazırlandığı için kurumların internetin olduğu her ortamda beyanname düzenlemesini ve vergi dairelerine iletilmesini olanaklı kılar. İnternetin olduğu her yerde dilediğiniz her zaman beyanname evraklarını hazırlayabilir ve birkaç saniye içerisinde vergi dairelerine gönderebilirsiniz.
• E-beyanname sistemi, e-fatura ya da e-defter gibi uygulamalarda olduğu gibi kağıt kullanımını ve posta süreçlerini ortadan kaldırdığı için önemli bir maliyet avantajı sağlar. Aynı nedenlerle sürdürülebilirlik açısından önemli katkıları da beraberinde getirir.
• Beyannamelerin, kâğıt üzerinde fiziksel olarak hazırlanmasına alternatif olarak bilgisayar üzerindeki işlemler çok daha basit ve zahmetsizdir.
• Elektronik ortamda gerçekleşen işlemler sayesinde vergi dairelerinde yoğunluğun ve iş yükünün önüne geçer.
• Fiziksel evraklardan oluşan beyannamelerin aksine e-beyanname evraklarının arşivlenmesi ve saklanması dijital ortamda çok daha kolaydır. İhtiyaç duyulduğunda e-beyannamelere online ortamda çok daha kolay ulaşılabilir.
• Vergi süreçlerinde yasadışı ve hukuksuz işlemlerin tespit edilmesi ve önlenmesi e-beyanname sisteminde daha kolaydır.

E-Beyanname ile İlgili Sıkça Sorulan Sorular

E-beyanname sistemi ile ilgili en çok merak edilen konuları ve soruları aşağıda bulabilirsiniz.

Kimler E-Beyanname Verebilir?

Beyannameleri, elektronik ortam üzerinden e-beyanname olarak gönderebilecek kurum ve kuruluşlar şöyledir:

• Meslek mensupları (Serbest Muhasebeci, Serbest Muhasebeci Mali Müşavir ve Yeminli Mali Müşavirler)
• Muhasebeye ilişkin işlemleri, meslek mensupları tarafından gerçekleştirilen mükellefler
• Beyannamelerini meslek mensubuna imzalatma gerekliliği bulunmayan mükellefler
• Yeminli Mali Müşavirlerle tam tasdik sözleşmesi imzalayan mükellefler
• Gayrimenkul sermaye iradı mükellefleri
• Avukatlar
• Noterler ve kamu kurumları
• Kredi Kooperatifleri ve Birlikleri,
• İl Özel İdareleri ve Katma Bütçeli İdareler
• Kamu İktisadi Teşebbüsleri ve iştirakleri
• Döner Sermayeli İşletmeler

E-Beyanname Zorunlu mu?

E-beyanname uygulaması zorunluluğu bulunan şirketleri şöyle sıralayabiliriz:

• Büyük Mükellefler Vergi Dairesi Başkanlığı’nın Mükellefleri,
• Özel tüketim vergisi, özel iletişim vergisi ve şans oyunları vergisi mükellefleri
• BSMV (Banka ve Sigorta Muameleleri Vergisi) Mükellefleri, Kurumlar Vergisi mükellefleri,
• Mesleki, ticari ve zirai faaliyetlerinden dolayı gerçek usulde vergilendirilen Gelir Vergisi mükellefleri
• Bir işletmeye bağımlı olarak çalışan ve 3568 sayılı kanuna göre ruhsatlı bulunan meslek mensuplarının muhasebe işlemlerini yerine getirdiği oluşumlar
• Gayrimenkul sermaye iradı mükellefleri

E-Beyannameleri Kimler Gönderebilir?

Muhasebe defterlerini meslek mensupları tarafından tutulan, beyannamelerini meslek mensubuna imzalatmak zorunluluğunda bulunmayan, yeminli Mali Müşavirlerle tam tasdik sözleşmesi imzalamış olan mükellefler ile gayrimenkul sermaye iradı mükellefleri e-Beyannamelerini doğrudan gönderebilir. Ayrıca avukatlar ve noterler de e-beyannamelerini kendileri gönderme yetkisine sahiptir. Bunların dışında belediyeler ve belediye iştirakleri, il özel idareleri, KİT’ler (Kamu iktisadi teşebbüsleri) ve diğer kamu kuruluşları, doğrudan e-beyanname gönderebilir.

Hatalı E-Beyanname Nasıl Silinir?

Gelir İdaresi Başkanlığı'nın internet sitesine hatalı e-beyanname yüklenmesi ve onaylanması durumundan bu evrak sistemden silinemez. Ancak yüklediğiniz hatalı e-beyanname onay aşamasında ise iptal ederek silebilirsiniz. Ardından Beyanname Düzenleme Programı ile doğru e-beyannameyi hazırlayarak yeniden sisteme yükleyebilirsiniz.

Hatalı e-beyanname onaylanmışsa doğru e-beyannamenin iletilebilmesi için ‘düzeltme beyannamesi’ hazırlanmalıdır. Burada dikkat etmeniz gereken en önemli detay; düzeltme beyannamesinde, ilk yüklenen hatalı e-beyannamedeki bilgilerin doğru şekilde düzeltilerek beyannamenin hazırlanmasıdır. Eğer hatalı beyanname ile düzeltme beyannamesi arasında vergi tutarı farkı varsa; düzeltme beyannamesi onaylandığı zaman bu tutar, tahakkuk fişinde ödenecek vergi tutarı olarak mükellefe tahakkuk edecektir.

E-Devlet’ten E-Beyanname Verilir mi?

E-devlet üzerinden e-beyanname verme işlemi yapılamaz. E-beyanname vermek isteyen şirketler Gelir İdaresi Başkanlığı’nın programları kullanarak hazırladıkları belgeleri iletmeleri gerekir. Ancak e-devlet hizmetleri arasında yer alan “Hazır Beyan Sisteminden Beyanname Düzenleme” sekmesine giderek oradan Gelir İdaresi Başkanlığı’nın internet vergi dairesi işlemleri üzerine yönlendirilirsiniz. Bu sayfa üzerinden kira, ücret, menkul sermaye iradı, diğer kazanç ve İratlar için yine elektronik ortamdan fakat farklı bir yöntemle beyanname verebilirsiniz.

E-beyanname hizmeti iş süreçlerinizi dijital dünyaya taşımanıza yardımcı olurken QNB eFinans e-Dönüşüm ürünleri olan e-fatura, e-arşiv, e-defter ve diğer çözümlerle hemen tanışabilirsiniz.