Gelir Tablosu Nedir?

Şirketlerin, girişimlerin, küçük işlemlerin kazanç ve masraflarını net olarak görebilmesi adına gelir tablosu hazırlamayı bilmeleri gerekmektedir. Hem kişisel muhasebe hesaplamaları hem de şirket hesaplamalarını düzenleyebilmek için gelir tablosuna aşina olmak önem arz etmektedir. Gelir tablosu karmaşık bir yapıda görünse de gelir ve gider hesaplama süreçlerini oldukça hızlandırmaktadır.

Gelir Tablosu Nedir?

İşletmelerin belirli bir dönemde elde ettiği tüm gelirleri, giderleri ve bunların sonucunda oluşan kâr - zararı gösteren mali tabloya “Gelir Tablosu” denir.

Gelir tablosu belirli bir dönem içerisindeki, örneğin; aylık, üç aylık veya yıllık gibi faaliyetleri baz alarak hazırlanmaktadır. Halk arasında gelir - gider tablosu olarak da bilinen bu listeleme formatı, gelirleri ve giderleri ayrı kalemler olarak hesaplamaktadır. Gelir- gider kalemleri tabloya işenirken, bahsedilen tüm faaliyetlerin tablonun oluşturduğu dönem aralığı içinde tamamlanmış olması gerekmektedir.

Gelir Tablosu Türleri Nelerdir?

“Hesap Tipi Gelir Tablosu” ve “Rapor Tipi Gelir Tablosu” olmak üzere iki tür gelir tablosu bulunmaktadır.

• Hesap tipi gelir tablosunda sayfaya büyük bir “T” cetveli hazırlanır. Sol tarafına gider, sağ tarafına gelir yazılarak kâr ve zarar miktarı hesaplanır. Bu türdeki tablo formatı daha çok elde yapılan hesaplarda kullanılır.
• Rapor tipi gelir tablosu tüm kalemlerin alt alta rapor şeklinde hazırlanmasıdır. Dijital ortamlarda oluşturulan tablolarda kullanılır. Rapor tipi tablolarda tüm gelir ve gider kalemleri alt alta yazılır ve net rakam en sonda belirlenmektedir.

Gelir Tablosu Kalemleri Nelerdir?

Gelir tablosu dinamik bir yapıdadır. Belirli iki tarih arasında gerçekleşen işletme faaliyetlerinin sonuçlarını özetler. Gelir tablosundaki kalemler belirli gruplar halinde hesaplanabilir:

• Brüt satış kârı
• Faaliyet kârı
• Net kâr ya da zarar

Finansman giderler ayrı bir gruptur. Gelir tablosunda yer alan kalemler arasında mahsup yapılamaz. Tutarı olmayan kalemler gelir tablosunda yer almaz.

Gelir Tablosu Özellikleri Nelerdir?

Gelir tablosu, belirlenen zaman dilimi içinde, şirketlerin yaptığı gelir ya da giderin hesabını ortaya koyan bir tablodur. Gelir tablosu, belirli zaman aralığında şirketlerin kazandığı paranın, ödediği gider, net kâr ve net zarar tutarının hesaplanmasına imkan tanır.

Gelir tablosunun özelliklerine baktığımızda:

• Belirli bir zaman dilimini kapsar
• Olağan ve olağan dışı gelirleri ayrı ayrı kalemler olarak bildirir
• Olağan ve olağan dışı giderleri bildirir
• Faaliyet detaylarını içerir
• Hesap tipi ya da hesap tipi olmak üzere iki farklı şekilde hazırlanabilir

İlgili İçerik: E-Ticaret Nedir?

Gelir Tablosu İlkeleri Nelerdir?

Gelir tablosu ilkelerinin amacı; satışların, gelirlerin, satışlar maliyetinin, giderlerin, kâr ve zararlara ait hesapların ve belli dönemlere ait işletme faaliyetleri sonuçlarının sınıflandırılmış ve gerçeğe uygun olarak gösterilmesini sağlamaktadır.

Gelir tablosunda yer alacak kalemlerin açıkça ve tek tek belirtilmelidir. Bu amaç doğrultusunda benimsenen gelir tablosu ilkeleri aşağıda belirtildiği gibidir.

• Henüz gerçekleşmemiş satışlar, gelir ve kârlar; gerçekleşmiş gibi yazılmamalıdır. Gerçekleşenler gerçek tutardan fazla veya az gösterilmemelidir.
• Belli bir dönemin gerçeğe uygun faaliyet sonuçlarını göstermek için dönemin başında ve sonunda doğru bir şekilde hesap kesimi işlemleri yapılmalıdır.
• Belli bir dönemin satışları ve gelirlerini elde etmek için yapılan satışların maliyetleri ve giderleri ile karıştırılmalıdır.
• Belli bir dönem veya dönemlerin başında ve sonunda maliyet ve giderleri gerçeğe uygun olarak gösterebilmek için stoklarda, alacak ve borçlarda doğru hesap kesimi işlemleri yapılmalıdır.
• Maddi olan veya olmayan varlıklar ve tükenebilecek varlıklara uygun bir tükenme payı ayrılmalıdır.
• Maliyetler; maddi duran varlıklar (uzun dönem kullanabilecek varlıklar), stoklar, onarım ve bakım ve diğer gider grupları arasında uygun bir şekilde dağıtılmalıdır. Bunlardan direkt olanları doğrudan doğruya, birden fazla faaliyeti ilgilendirenleri zaman ve kullanma faktörü dikkate alınarak tahakkuk ettirilip, dağıtmalıdır.
• Olağan dışı nitelikte olan, gelip geçici zarar ve kârlar, oluşturduğu zaman diliminde tahakkuk ettirilmelidir. Bu olağan dışı kâr ya da zarar faaliyet neticesinden ayrı bir şekilde gösterilmelidir.
• Bütün kâr ve zararlardan, önceki dönemlerin mali tablolarında düzeltme yapacak kadar büyük değilse o dönemin gelir tablosunda gösterilmelidir.
• Karşılıklar, işletmenin kârını keyfi bir şekilde azaltmak veya bir döneme ait kârı diğer döneme aktarmak amacıyla kullanılmamalıdır.
• Dönem sonuçlarının tespiti ile ilgili olarak uygulanmaya devam eden değerleme esasları ve maliyet yöntemlerinde bir değişiklik yapıldığı takdirde, bu değişikliğin etkileri açıkça belirtilmelidir.
• Bilanço tarihinde var olan ve sonucu belirsiz veya olayların gelecekte ortaya çıkıp çıkmamasına bağlı durumları ifade eden unsurların, öngörülebilir tahminleri gelir tablosuna yansıtılır. Ancak yapılan tahminler ne kadar yüksek olsada herhangi bir tahakkuk işlemi yapılmasına gerek yoktur, yalnızca dipnot olarak belirtilmesi yeterlidir.

İlgili İçerik: E-İmza Nedir?

Gelir Tablosu Nasıl Hazırlanır?

Gelir tablosu ilkelerine uygun tek tip formlar şeklinde hazırlanır. İşletmeler karşılaştırmalarda kolaylık sağlayacak ve anlam birliği olacak şekilde gelir tablolarını düzenlemek zorundadırlar. Gelir tablosu finansal analize elverişli olarak, rapor tipi veya hesap tipi olarak düzenlenebilir.

Seçilen gelir tablosu formatı tüm veriler toplandıktan sonra hazırlanmalıdır. Bunun için tabloda belirtilecek olan dönem içindeki tüm harcamalar; süreklilik gösteren ve göstermeyen gelir ve giderler, olağan gelir ve kârlar, olağan gider ve zararlar, olağan dışı gelir ve kârlar, olağan dışı gider ve zararlar olarak ayrı gruplar halinde gösterilmelidir. Tüm harcamalar için fatura, fiş veya e-fatura olarak bulundurmak takip sürecini büyük ölçüde kolaylaştırmaktadır.

Şirketin sosyal medya reklamları, çalışanların öğlen yemekleri gibi gider olarak sayılan akla gelebilecek her türlü gider ve gelirlerin not alınması gerekmektedir. Finansman giderler ayrı bir grupta yer almalıdır. Tutarı olmayan kalemler gelir tablosunda yer almazlar.

Gelir Tablosu Örneği

Aşağıda belirtmiş olduğumuz örnek ile gelir tablonuzu hazırlayabilirsiniz.

Gelir Tablosu

Brüt Satışlar

• Yurt İçi Satışlar
• Yurt Dışı Satışlar
• Diğer Gelirler

Satış İndirimleri

• Satıştan İadeler
• Satış İskontoları
• Diğer İndirimler

Net Satışlar

Satışların Maliyeti

• Satılan Ticari Mallar Maliyeti
• Satılan Mamuller Maliyeti
• Satılan Hizmetler Maliyeti
• Diğer Satışların Maliyeti

Brüt Satış Kârı veya Zararı

Faaliyet Giderleri

• Araştırma ve Geliştirme Giderleri
• Pazarlama, Satış ve Dağıtım Giderleri
• Genel Yönetim Giderleri

Faaliyet Kâr ve Zararları

• Diğer Faaliyetlerden Olağan Gelir ve Kârlar
• Diğer Faaliyetlerden Olağan Gider ve Zararlar
• Finansman Giderler

Olağan Kâr veya Zarar

Olağan Dışı Kâr veya Zararlar

• Olağan Dışı Gelir ve Kârlar
• Olağan Dışı Gider ve Zararlar

Dönem Kârı veya Zararı

Dönem Kârı Vergi ve Diğer Yasal Yükümlülük Karşılıkları (-)

Dönem Net Kârı veya Zarar

Yukarıdaki gibi belirli başlıklara, bu başlıkları da alt başlıklara ayırarak belli bir dönem gelir tablonuzu hazırlayabilirsiniz.

QNB eFinans e-Dönüşüm ürünleri ile siz de hemen işletme faaliyetlerinize hız katmak için bizimle iletişime geçebilirsiniz.