Ciro Nedir? Nasıl Hesaplanır?

Ekonomi literatüründe yer alan ciro kelimesi yaygın olarak iki farklı anlamda kullanılır. Finansal performans kriteri olarak işletmecilik ve muhasebe terimi olarak kullanılan ciro; çek, senet gibi kıymetli evrakların arka yüzüne atılan imza ile hakların bir başkasına devredilmesi anlamına da gelir.

Bu içerikte ciro kavramı, ticari işletmelerin finansal performansının açıklandığı bir kriter olarak mercek altına alınacak. “Ciro nedir?”, “Ciro neden önemlidir?”, “Ciro nasıl hesaplanır?” sorularının yanıtlarına, ciro türleri ve ciro takibi gibi konular hakkında detaylı bilgilere yazının devamını okuyarak ulaşabilirsiniz.

Ciro Nedir?

İşletmecilik alanında kullanılan bir terim olan ciro, şirketlerin finansal performansına yönelik bilgilerden oluşan bir parametredir. Ciro, bir işletmede yapılan satışlardan birtakım giderlerin düşülmesinin ardından elde edilen tutarlardır. Bir başka deyişle işletmelerin satışını yaptığı mal veya hizmetlerden kazandığı paranın yani ticari faaliyetler neticesinde kasasına giren toplam tutarıdır. Genellikle satış gelirleri veya kâr kavramları ile karşılaştırılan ciro hesaplamaları, satışlardan elde edilen kazançların düzeltilmiş versiyonu olarak yorumlanabilir. Ciro verileri, işletmelerin başarısının değerlendirilmesi, zaman periyoduna göre analiz edilmesi ve işin geleceğine yönelik ipuçları taşıması açısından oldukça önemlidir.

Ciro Nasıl Hesaplanır?

Ciro hesaplaması yapılırken öncelikle işletmelerin satışlardan elde ettiği gelirlerin brüt olarak belirlenmesi gerekir. Brüt satış gelirleri işletmelerin faaliyet gösterdiği alanlara göre yurt içi ve yurt dışı mal veya hizmet satışlarından sağlanan gelirlerin toplamıdır. Ancak her sektör ve her işletme için satışların ardından gelen iadeler ya da satışları artırmak için yapılan indirimler ve iskontolar, satış gelirlerini bir miktar aşağı çekebilir.

Ciro hesaplamasında kullanılan safi hasılat ciro hesaplama yönteminde, yurt içi ve yurt dışı satışlar ile diğer satışlardan elde edilen gelirlerden indirim, iskonto ve iadelerin oluşturduğu giderler düşülür. Gayrisafi hasılat üzerinden ciro hesaplama metodunda ise brüt satış gelirleri baz alınırken indirim, iskonto ve iadeler dikkate alınmaz. Muhasebe ve finansal süreçlerde her iki yöntem de kullanılır. Ancak safi ciro hesaplama yöntemi, ticari hayatta sık karşılaşılan iade, indirim ve iskonto gider kalemleri ile düzeltilmiş bir veri olduğu şirketin gerçek satış gelirlerini yansıtır. Bu açıdan safi ciro hesaplama yöntemi ile elde edilen veriler, ciddi kararlarda ve yatırım süreçlerindeki analizlerde daha sık tercih edilir.

Örnek Ciro Hesaplaması

Bir işletmenin cirosunu belirlerken kullanılan yöntemleri bir örnekle açıklayalım. Örneğin e-ticaret ile ilgilenen bir işletmenin belirli bir periyotta yurt içi satış gelirleri 250 bin TL, yurt dışı satış gelirleri 360 bin TL olsun. Ancak işletmenin iadelerinden dolayı 45 bin TL’lik bir gideri ve kampanya sürecindeki indirim ve iskontolardan dolayı gideri 85 bin TL olarak düşünelim.

Bu durum işletmenin safi hasıla üzerinden hesaplanan cirosu şöyle olacaktır: =(Yurt içi satış gelirleri + yurt dışı satış gelirleri) - (iade giderleri + indirim ve iskonto giderleri) = (250.000 TL + 360.000 TL)- (45.000 TL + 85.000 TL ) = 480.000 TL. Aynı veriler ciro hesaplaması gayrisafi hasılat üzerinden yapılırsa şirketin cirosu 610.000 TL olurdu. Gayrisafi hasıla yöntemi ile yapılan hesaplamalarda çıkan ciro tutarı, şirketin satış gelirleri ile aynıdır.

Ciro Takibi Nasıl Yapılır?

Ciro takibi, işletmelerin satış performansının ölçümlenmesi ve kârlılığın izlenebilmesi adına oldukça önemlidir. Ciro takibi yapılırken dikkat edilmesi gereken en önemli husus, şirketin finansal ve işletme yönetiminde tercih edilen periyotlara uygun raporlama ve değerlendirme yapılmasıdır. Personel ve işletme giderlerinden tüm girdi maliyetlerine, yatırım ve finansman ihtiyaçlarının giderilmesine kadar yapılan analizlerde tercih edilen periyotlara uygun bir şekilde ciro takibi sağlanmalıdır. Örneğin, satışların sezonluk olarak belirgin bir şekilde artış yaşandığı turizm sektöründe yıllık ciro takibi yapılması yerine aylık olarak ciro verilerinin değerlendirilmesi ve buna uygun kararlar alınması çok daha faydalı olabilir.

Ciro takibinde işletmenin diğer fonksiyonlarıyla uyumlu periyotların yanı sıra sektöre göre değerlendirme yapılması da verimliliği artırabilir. Örneğin kafe restoran işletmeciliğinde ciro takibinin günlük-haftalık periyotlarda yapılması müşteri memnuniyeti ve hizmet kalitesinde yaşanabilecek sorunların ciro üzerinden tespit edilmesine yardımcı olabilir.

Ciro Çeşitleri Nelerdir?

Hesaplamalarda kullanılan yöntemlere göre safi hasıla ve gayrisafi hasıla üzerinden ciro olarak farklılaşan ciro çeşitleri, verilerin tutulduğu periyotlara göre de tanımlanabilir. İşletmelerin büyüklüğüne ya da faaliyetlerin sürdürüldüğü sektörün dinamiklerine göre ciroların tutulduğu periyotlar değişebilir. Buna göre ciro çeşitleri şu şekilde sıralanabilir:

Günlük Ciro

Genellikle günlük yevmiye ile personel çalıştıran küçük esnaf veya işletmelerin tercih ettiği ciro hesaplama yöntemidir.

Haftalık Ciro

Personel maaşları ve diğer işletme giderlerini haftalık olan planlayan şirketlerin haftalık bazda hesapladığı ciro türüdür.

Aylık Ciro

Ticari yaşantıda çok yaygın olarak kullanılır. Genellikle personel giderlerinin aylık maaş ödemeleri şeklinde olduğu ve maliyet hesaplamaları, vergilendirmeler, borçlanmalarda aylık döngü kullanıldığı için yaygındır. Aylık cironun yanı sıra 3 aylık ya da 6 aylık ciro türleri de tercih edilebilir.

Yıllık Ciro

Genellikle işletmelerin yıllık performanslarının ölçümlenmesinde büyüme, küçülme gibi parametrelerin tespit edilmesinde ve ilan edilmesinde kullanılan ciro türüdür.

Ciro ve Kâr Arasındaki Fark Nedir?

Ciro ve kâr, işletmecilikte en çok karıştırılan hususlar arasındadır. Her iki kavram da işletmelerin performansına dair oldukça önemli olmasına karşın çok farklı şekilde yorumlanması gereken bilgilerdir. Ciro, işletmenizin satışlardan ettiği gelir anlamına gelir ve günün sonunda şirketin kasasına giren bakiyedir. Kâr ise; satışların gelirlerinden yani cirodan vergiler de dahil tüm giderleriniz düşüldükten sonra kalan tutardır. Ciro ve kâr, kimi zaman doğru kimi zaman ters orantılı olabilir. Giderlerinizi kontrol altına tutabildiğiniz bir dönemde ciro ile kârınız aynı yönde hareket eder. Ancak cironuzun arttığı bir periyotta giderleriniz daha hızlı büyüyorsa ettiğiniz kâr düşer. Ciro ve kâr analizlerinde işletmenizin fotoğrafı çekilirken bu iki veri, üstünlüklerinizi ve eksikliklerinizi görmenize yardımcı olarak kararlar alma süreçlerinizi kolaylaştırır.

Ciro İşletmeler İçin Neden Önemlidir?

Ciro, bir şirketin mevcut sektöründe ne kadar aktif olduğuna, satışlarının ve satış gelirlerinin seyrine yönelik önemli mesajlar içerir. İşletmecilikte, şirketlerin kâr etmesi esastır ve şirketlerin devamlılığının sağlanabilmesi için kârlılığın korunması ya da artırılması amaçlanır. Bu hesaplamalarda ciro ve kâr kavramları oldukça kritik bir öneme sahiptir. Kârlılık, şirketinizdeki finans, muhasebe, yatırımlar gibi diğer süreçler ve gider kalemleri ile ilgilidir. Ciro ise satış performansınızın, ürün ve hizmet kalitesinin, lojistik, pazarlama ve reklam süreçlerinin etkinliğini gösterir. Kısacası ciro, tümüyle faaliyetlerinizin normal şartlardaki başarısının ya da başarısızlığının bir göstergesidir.

Siz de işletmelerinizin mali ve finansal süreçlerini QNB eFinans ile dijitale taşıyabilirsiniz. E-Fatura başta olmak üzere e-Defter, e-Arşiv, e-İrsaliye ve daha fazlası ile işletmenizin dijital dönüşümünü başlatabilirsiniz ve QNB eFinans’lı olmanın avantajlarını yaşayabilirsiniz.

Finansal ve mali süreçler ile ilgili daha fazla bilgi sahibi olmak için “E-ticaret nedir?” ve”’Tevkifatlı fatura nedir?” içeriklerimizi, dilerseniz de daha fazlasını hemen okuyabilirsiniz.